PARNU / UNUTULMAYAN GAZETECİ

UNUTULMAYAN GAZETECİ

 Johann Voldemar Jannsen, ilk Estonca gazeteyi yayımlayan kişi ve Estonya Ulusal Marşı’nın sözlerinin yazarı. Hayatının büyük bölümünü geçirdiği, ülkenin en ünlü tatil merkezi Parnu’da yaşayanlar, milliyetçi yazarla gurur duyuyorlar. Yukarıda gördüğünüz heykel, Mati Karmin’in eseri. 1 Haziran 2007’de Estonca gazete yayımlanmasının 150’nci yılı nedeniyle törenle açıldı. Bu tarih, ülkenin kendi dilinde kesintisiz yayıncılığın başlangıç tarihi olarak kabul ediliyor. Heykel, Jannsen’in yayımladığı ilk gazete Parnu Postimees’in girişimi ve hükümetin desteğiyle yapıldı. 

MİLLİYETÇİLİK AŞILADI 

Estonya’da milliyetçiliğin doğuşuna ciddi katkıları bulunan Johann Voldemar Jannsen, bir hancının oğlu olarak Vana’da (Vandra) dünyaya geldi. Asıl adı Jaan Jensen’di. Ocak 1842'de, adını Johann Voldemar Jannsen olarak değiştirdi. 1850'de, eşi ve çocuğuyla Parnu'ya taşındı. Jannsen, İmparator II. Alexander’dan gerekli izni alarak, 5 Haziran 1857’de haftalık Parnu Postimees'i yayınlamaya başladı. Bu macera 1886’ya kadar sürdü. Gazete, yoksul köylülere dünyayı anlatırken, Estonyalıların milliyetçi duygularını da harekete geçiriyordu. 1863'te Tartu’ya taşınan Jannsen, burada Eesti Postimees adlı yeni bir gazete yayımladı. 

 ALMANLAR’IN “EN BÜYÜK” DÜŞMANI 

Bir dönem öğretmenlik yapan ve birçok ilahiyi Almanca'dan Estonca'ya tercüme eden Jannsen, 1869 ve 1879’da şarkı festivalleri düzenledi. İlk şarkı festivalinden önce, yurtsever şarkı sözleri nedeniyle Almanlar, Jannsen'i “en büyük düşmanları” olarak tanımladı. 1869’da sözlerini yazdığı şarkılar arasında daha sonra Estonya’nın milli marşı olacak Mu isamaa, mu õnn ja rõõm ("Vatanım, mutluluğum ve sevincim") de vardı. Marşın Finlandiya milli marşı ile aynı olan 1848 tarihli bestesi ise Fredrik (Friedrich) Pacius imzasını taşıyor. 1880'de afazi hastası olan Jannsen 13 Temmuz 1890'da Tartu'da yaşamını yitirdi. Parnu’da biri 1893 diğeri 2008’de yapılan iki Jannsen heykeli daha bulunuyor. 

 

ESTONYA’NIN YAZLIĞI 

Fotoğraf:www.visitparnu.com

Parnu, Estonyalılar’ın yaz aylarında en çok tercih ettiği tatil beldelerinden. Ülkenin ünlülerinin her yaz boy gösterdiği kent, Baltık Denizi kıyısında Riga Körfezi içindeki görece küçük bir körfezde yer alıyor. Kentin içinden geçen ve aynı adı taşıyan nehir, yine kentle aynı adı taşıyan bu küçük körfeze akıyor. Estonya’nın “turizm başkenti” olarak anılan Parnu, ülkenin en uzun kumsalına sahip. Kent, yaz boyu festivallere ev sahipliği yapıyor. Kaplıcaları ve çamur banyolarıyla da ünlü Parnu’daki ilk SPA 1838’de açılmış. Avrupa Kaplıcılar Birliği üyesi Parnu, UNICEF tarafından da 2004’te “çocuk ve gençlik dostu şehir” olarak ilan edilmiş. 

 

LÜZUMİ BİLGİLER 

ÖZGÜRLÜĞÜN SİMGESİNİ YOK ETTİLER 

19’uncu yüzyılın başlarında konuk tiyatro gruplarını ağırlamak için açılan, kent halkının ahıra benzettiği Parnu (Endla) Tiyatrosu 1911’de yeni binasında sanatseverlerle buluştu. Estonya’nın bağımsızlığı, başkent Talinn’den önce bu tiyatronun balkonundan ilan edildiğinde takvimler 1918’i gösteriyordu. Ülke SSCB sınırlarına katıldıktan sonra 1944 yılında çıkan yangında tiyatro büyük hasar gördü. İkinci Dünya Savaşı’nda Estonya’yı işgal eden Sovyet yönetimi, Estonyalıların hâlâ bağımsızlığın simgesi olarak gördükleri tiyatro binasını onarmadı ve 1961’de patlayıcılarla yıkmayı tercih etti. Yeni tiyatro binası ise 1967’de başka bir yere inşa edildi. Endla Tiyatrosu 2001’de yeniden inşa edilirken, kentteki tiyatro tarihi de unutulmadı. Yeni binada Küün (Ahır) adı verilen bir küçük salon da yer aldı. Eski tiyatronun yerine yapılan otelin önüne ise özgürlük bildirisinin okunduğu balkonu temsil eden bir anıt yapıldı. 

   

KAYNAKLAR

wikipedia

wikisource.org

www.endla.ee

Not: Yazıdaki bazı renk ve punto değişiklikleri blogspot'tan kaynaklanmaktadır.